Chris-Jan Manders
‘Er staat 10 maanden per jaar ergens in het bos iets in bloei!’
Als je langs Dorpsstraat 10a loopt, kun je een klein stukje van het voedselbos zien. Maar als je bij Chris-Jan en Willemien Manders achterom mag, zoals bijvoorbeeld tijdens het weekend van het Kunstenfestival, zie je hoe groot en mooi dat stuk land al is geworden. “In april 2020 hebben wij symbolisch de eerste twee bomen geplant,” vertelt Chris-Jan. “Een honingboom en een wandelende duivelsstok. Inmiddels hebben we al zo’n 1150 boompjes en struiken aangeplant. Eerst was dit een pony-wei voor de kinderen, maar dochters Iris en Jasmijn zijn inmiddels uitgevlogen. Een paar jaar terug kwam ik in contact met Peter van Oort en door hem werd ik helemaal enthousiast om een voedselbos aan te leggen.
PAARDENKASTANJES
Ik ben echt een buitenmens en ik wilde altijd al iets neerzetten dat ik kan nalaten als ik er niet meer ben. En ik wilde ook iets terug doen voor de natuur. Het idee van een voedselbos leeft heel erg in Brabant, ook bij jonge mensen. Inmiddels zitten wij met zo’n dertig mensen uit de omgeving in een app-groep. We helpen elkaar en we leren van elkaar. Het is de bedoeling dat wij op een natuurlijke manier de grond verbeteren door bepaalde aanplant en dat wij struiken en planten laten groeien die elkaar als het ware helpen. Nu laten wij bijvoorbeeld eerst een paar paardenkastanjes groeien, maar die worden over een aantal jaar gebruikt als kachelhout en dan is de bodem geschikt geworden voor tamme kastanjes. Je kunt dus niet alles in één keer neerzetten. Maar ik heb wel al 10 maanden per jaar ergens in het bos iets in bloei staan! En ik ben heel benieuwd hoe het eruit zal zien over een aantal jaar. Misschien kunnen wij het bos dan ook openstellen voor anderen en wij zullen zeker iets gaan doen met de opbrengst van alle bomen en struiken. Maar het belangrijkste is dat het nu al heel leuk is.”
PIPI LANGKOUS
Elke dag ziet Chris-Jan weer iets nieuws. “Vlinders, bijen, een vos, puttertjes. Echt heel mooi! En mijn grootste passie is vogels. Bij het ontwerp van het bos heb ik een zichtlijn open gelaten om ver weg te kunnen kijken richting het Jonkersbos. Ik weet precies waar het havikspaar zit en waar ze nestelen.” Om de vogels goed te kunnen observeren heeft Chris-Jan een heel groot rond raam op de zolder in zijn schuur gemaakt. Daar kan hij zijn telescoop neerzetten om vogels te observeren. De schuur is hij helemaal opnieuw aan het opbouwen met bestaand materiaal. “Toen wij hier in 1998 begonnen, stonden de stieren nog in het achterhuis van de boerderij. Toen had ik de overbuurman, Ties van Pinxteren, die mij kon zeggen hoe het moest. En die kwam de volgende dag dan kijken of ik het goed had gedaan. Ik ben van beroep slager; al 38 jaar. Maar zoals Pippi Langkous zegt: ‘Ik heb het nog nooit gedaan dus ik denk dat ik het wel kan’. Zo is het gelukt om ons woonhuis toentertijd helemaal op te bouwen. En met deze schuur gaat dat ook lukken. Ik wilde een keer iets echt helemaal zelf bouwen. Soms moet ik wel lang ergens over prakkiseren, maar het lukt toch altijd. Af en toe met wat hulp van anderen.”
STEENUILENKASTEN
En dan hebben wij het nog niet gehad over de toekomstplannen en de bijenkasten van zus Ellen en hoe de steenuilenkasten en …. Nog zoveel te bespreken, maar de bladzijde voor De Dorus is vol. Misschien over een jaar of vijf opnieuw afspreken om te horen hoe het ervoor staat met het voedselbos en met de vlinderstand en de vogels en nog veel meer? “Afgesproken.”
Tekst: Wietske Piek | Foto: Wim Roefs